Gần 1.500 tỷ đồng đầu tư hệ thống điều tiết nguồn nước nuôi trồng thuỷ sản tỉnh Bạc Liêu

Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp khẳng định, Bạc Liêu đã được Thủ tướng Chính phủ giao xây dựng trở thành Trung tâm ngành công nghiệp tôm của cả nước. Tuy nhiên, muốn làm được thì phải có hạ tầng thủy lợi tốt. Thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đầu tư nhiều dự án thủy lợi trên địa bàn tỉnh như: Âu thuyền Ninh Quới, Cảng cá Gành Hào, Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm Bạc Liêu; trong đó, dự án Âu thuyền Ninh Quới phát huy hiệu quả trong việc ngăn mặn, giữ ngọt.

Khi dự án Hệ thống công trình điều tiết, bổ sung nước phục vụ nuôi trồng thuỷ sản vùng phía Nam Quốc lộ 1A, tỉnh Bạc Liêu được triển khai sẽ giúp địa phương chủ động được nguồn nước cho sản xuất của cả 2 vùng Bắc và Nam Quốc lộ 1A. Tuy nhiên, do còn nhiều ý kiến khác nhau nên Bộ phải khảo sát thực tế, nghe thêm ý kiến địa phương, cơ quan chuyên môn và nhà khoa học.

Theo báo cáo nghiên cứu khả thi của Ban quản lý dự án đầu tư và xây dựng thủy lợi 10, trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, dự án này có nhiệm vụ chuyển nước ngọt từ vùng Bắc Quốc lộ 1A về vùng hưởng lợi Nam Quốc lộ 1A nhằm pha loãng nguồn nước đảm bảo phục vụ nuôi trồng thủy sản cho diện tích 46.300 ha; hỗ trợ rửa mặn trước thời điểm gieo xạ phục vụ canh tác lúa cho vùng chuyển đổi mô hình lúa - tôm vùng ven kênh Cà Mau - Bạc Liêu khoảng 15.000 ha. 

Đồng thời, dự án giúp tăng cường khả năng trao đổi nguồn nước, chủ động tháo nước ô nhiễm, cấp nguồn nước biển có chất lượng tốt góp phần giảm ô nhiễm môi trường nước trong hệ thống sông kênh cho nuôi trồng thủy sản vùng dự án; kết hợp chống ngập úng, bảo vệ cơ sở hạ tầng trước tác động tiêu cực của tự nhiên, giảm khai thác nước ngầm, lún sụt đất, nước biển dâng….

Tại buổi làm việc, đại diện các cục, vụ, viện chuyên môn và các chuyên gia đều nhấn mạnh sự cần thiết phải triển khai dự án này cũng như một số dự án phục vụ sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản khác. Các ý kiến thống nhất cho rằng, trong điều kiện ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, dự án triển khai sớm sẽ hạn chế tác động bất lợi của thời tiết, đồng thời giúp Bạc Liêu thích ứng chủ động trong sản xuất. Đây cũng là một trong những dự án hạ tầng quan trọng góp phần giúp tỉnh Bạc Liêu thực hiện mục tiêu xây dựng trở thành trung tâm ngành tôm của cả nước. 

Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu Phạm Văn Thiều chia sẻ, giai đoạn 2021-2025, để đảm bảo sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản phát triển tốt trong điều kiện biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, Bạc Liêu cần triển khai đầu tư nhiều dự án. Trong đó, "Hệ thống công trình điều tiết, bổ sung nước phục vụ nuôi trồng thuỷ sản vùng phía nam Quốc lộ 1A, tỉnh Bạc Liêu" là dự án rất quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội tỉnh giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2050. 

Theo phân tích của ông Phạm Văn Thiều, vùng phía Nam Quốc lộ 1A diện tích tự nhiên khoảng 109.720 ha, sản xuất theo hệ sinh thái mặn hiện nay chưa có công trình cấp nguồn nước ngọt cho vùng này trong mùa khô. Nguồn nước ngọt từ sông Hậu không thể cấp trực tiếp được cho vùng (nước ngọt chủ yếu là trong mùa mưa). Vào mùa khô, tình trạng nắng hạn kéo dài làm độ mặn trong ao nuôi tăng vượt quá 35‰, không có nguồn nước ngọt bổ sung, mực nước nội đồng hạ thấp gây ra hiện tượng xâm nhập mặn vào sâu trong nội đồng và sự nhiễm mặn của nước ngầm, tác động xấu đến sản xuất nông nghiệp và tài nguyên nước ngọt. 

Mặc khác, hiện nay, khu vực vùng dự án dọc theo Quốc lộ 1A; trong đó có thành phố Bạc Liêu bị ngập do mực nước triều cao, nước biển dâng, xói lở bờ biển. Ngập úng đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho sản xuất cũng như đời sống của người dân trong vùng, đặc biệt trong các thời kỳ triều cường đã gây ngập úng làm ảnh hưởng đến sản xuất, cơ sở hạ tầng, tài sản và thành quả sản xuất của người dân.

Ông Phạm Văn Thiều nhấn mạnh, sau khi dự án đi vào sử dụng sẽ cùng với các công trình hiện có của tỉnh Bạc Liêu và Sóc Trăng như hệ thống phân ranh mặn ngọt, các công trình Đê biển Đông, cống âu thuyền Ninh Quới và các công trình thủy lợi khác sẽ giúp cho địa phương thực hiện kiểm soát mặn theo thời gian và cung cấp nước ngọt phục vụ sản xuất theo yêu cầu sản xuất của vùng Nam Quốc lộ 1A. 

Tỉnh Bạc Liêu kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sớm trình phê duyệt dự án và khởi công xây dựng trong năm 2022 hoặc 2023; đồng thời tiếp tục xem xét hỗ trợ tỉnh Bạc Liêu đầu tư thêm một số dự án như: Đầu tư các cống phía bờ Tây kênh trục Cầu Sập – Ninh Quới; Đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng vùng sản xuất tôm - lúa cho khu vực Giá Rai, Phước Long và Hồng Dân; ủng hộ tỉnh Bạc Liêu xin Thủ tướng Chính phủ và các Bộ ngành Trung ương hỗ trợ thêm vốn trung ương để tỉnh Bạc Liêu thực hiện dự án xây dựng kè Nhà Mát đoạn từ cầu Út Đen đến cống Nhà Mát, thành phố Bạc Liêu trong giai đoạn 2022 – 2025. Tỉnh đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quan tâm đầu tư hệ thống ô đê bao khép kín cho từng tiểu vùng sản xuất phù hợp với từng mô hình: siêu thâm canh; thâm canh, bán thâm canh; quảng canh cải tiến kết hợp, đặc biệt là đối với mô hình tôm - lúa.