“Thành Phố Xốp”- Giải pháp ứng phó với ngập lụt đô thị và biến đổi khí hậu tại Trung Quốc

29/06/2018 00:00

Trước những thách thức về vấn đề ngập lụt đô thị diễn ra ngày càng nghiêm trọng tại một số thành phố tại Trung Quốc, các nhà quản lý thành phố, kỹ sư và nhà khoa học về quản lý tài nguyên nước ở Trung Quốc đã bắt đầu đầu tư tiền và thời gian vào việc nghiên cứu quản lý nước mưa đô thị trong vài thập kỷ gần đây. Theo đó, khái niệm “Thành phố xốp - Sponge City (SPC)” đã được quan tâm và phát triển ở Trung Quốc.

Trước những thách thức về vấn đề ngập lụt đô thị diễn ra ngày càng nghiêm trọng tại một số thành phố tại Trung Quốc, các nhà quản lý thành phố, kỹ sư và nhà khoa học về quản lý tài nguyên nước ở Trung Quốc đã bắt đầu đầu tư tiền và thời gian vào việc nghiên cứu quản lý nước mưa đô thị trong vài thập kỷ gần đây. Theo đó, khái niệm “Thành phố xốp - Sponge City (SPC)” đã được quan tâm và phát triển ở Trung Quốc.
 
Việc xây dựng những “Thành phố xốp -(SPC)” nhằm mục đích giảm tình trạng thiếu nước của thành phố, đồng thời cũng là cách thức để tránh việc phá vỡ chu trình nước tự nhiên và bảo vệ rừng, hồ, đất ngập nước. Theo đó, nước mưa có thể được tái sử dụng thông qua việc xây dựng các kho chứa tự nhiên, giúp bổ cập lượng nước tự nhiên. 

Giai đoạn phát triển khái niệm Thành phố Xốp 
 
Chương trình SPC ở Trung Quốc mặc dù đã được phát triển trong một thời gian ngắn (khoảng 2-3 năm). Tuy nhiên, các dự án nghiên cứu và trình diễn cơ bản tập trung vào các khái niệm và thực hành quản lý nước mưa như: Hệ thống thiết kế đô thị bền vững (SUDS), Thiết kế đô thị nhạy cảm nước (WSUD), Thiết kế đô thị và phát triển tại những vùng đất thấp (LID) đã được tiến hành thực hiện hơn mười năm ở Trung Quốc
 
Sau nhiều năm nghiên cứu, trình diễn kỹ thuật và phương pháp mới về quản lý nước mưa đô thị ở Trung Quốc, khái niệm “Thành phố xốp -(SPC)” đã được đưa ra trong hội nghị đô thị hóa được tổ chức vào ngày 12/12/2013 bởi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và sau đó dần dần được công chúng chấp nhận. Đây là một khái niệm và phương pháp kỹ thuật về quản lý nước đô thị có hệ thống kiểm soát, quản lý lượng nước và chất lượng nước sử dụng các biện pháp tự nhiên (sinh thái) và nhiều kỹ thuật khác nhau. SPC có thể giải quyết được các vấn đề an ninh nước, quản lý tài nguyên nước, sinh thái nước, môi trường nước và văn hóa nước.


Một sân vận động ở Vũ Hán không khác gì "bể bơi" vì mưa lũ ( Ảnh: Internet)
 
Thành phố Xốp có khả năng phục hồi tốt với những thay đổi môi trường và thiên tai
 
Khái niệm SPC chỉ ra rằng một thành phố có thể hoạt động như một miếng xốp và sẽ có khả năng phục hồi tốt với những thay đổi môi trường và thiên tai. Mục tiêu tối ưu của SPC là nước mưa có thể được hấp thụ, lưu trữ, thâm nhập và làm sạch bằng các giải pháp tự nhiên hoặc nhân tạo. Sau đó, nước mưa có thể được chuyển thành nguồn nước có thể sử dụng vào những thời điểm thiếu nước hoặc hạn hán. Phát triển SPC là thay đổi tư duy truyền thống là nhanh chóng xả nước mưa chảy tràn để tránh ngập lụt bằng cách thu hồi, lưu trữ, để thấm tự nhiên và sử dụng nước mưa càng nhiều càng tốt.
 
SPC thúc đẩy xây dựng và phát triển thành phố bền vững để thành phố có khả năng phục hồi thích ứng với biến đổi khí hậu, có thể tránh và giảm ảnh hưởng của thiên tai trong các trường hơp mưa lớn/bão và có chức năng sinh thái bền vững.  Khái niệm SPC có thể được tóm tắt bởi 6 từ: Thấm/tái bổ sung, thu gom, lưu trữ, làm sạch, sử dụng và xả.

Khái niệm SPC tương tự như một số khái niệm quản lý nước mưa ở các nước phát triển như thiết kế đô thị và phát triển tại những vùng đất tại những vùng đất thấp, cơ sở hạ tầng xanh (GI). Hầu như tất cả các khái niệm này đều hướng đến sự bền vững tài nguyên nước, giữ chu trình nước liên tục và lành mạnh, phòng ngừa và kiểm soát ngập lụt và ô nhiễm nguồn nước, thân thiện với môi trường. 
 
Việc xây dựng SPC thường bao gồm ba phần: bảo vệ sinh thái tự nhiên đô thị, phục hồi sinh thái và xây dựng hệ thống đô thị và phát triển thấp. Bảo vệ sinh thái tự nhiên đô thị có nghĩa là bảo tồn rừng tự nhiên, bảo vệ và tạo các không gian cây xanh, đất, sông, hồ, đầm lầy, ao, .... Xây dựng hệ thống LID có nghĩa là giảm thiểu sự phá hủy môi trường do đô thị hóa, hạn chế các khu vực không thấm nước trong thành phố, bảo tồn các khu vực đất sinh thái và tăng cường lưu trữ nước mưa để tái bổ sung vào nguồn nước và làm sạch nước. 
 
Chương trình SPC áp dụng tại Trung Quốc bao gồm hệ thống LID kiểm soát nguồn, hệ thống thoát nước đô thị và hệ thống xả khẩn cấp.
 
Hệ thống LID kiểm soát nguồn có thể thực hiện ở nhiều khu vực nhỏ khác nhau của thành phố để giảm lưu lượng dòng chảy, lưu lượng  và nồng độ ô nhiễm. Hệ thống thoát nước đô thị có trách nhiệm thu gom, vận chuyển và xả nước mưa. Hệ thống xả khẩn cấp được sử dụng để tạo và xử lý dòng chảy phụ mà hệ thống thoát nước đô thị không thể thải ra phía dưới khi có bão lớn. Hệ thống xả khẩn cấp có thể bao gồm các hồ nước tự nhiên (hồ hoặc hồ chứa), ao chứa nước, đập tràn, đường hầm nước mưa, vv. 
 
Ba hệ thống này không độc lập với nhau, nhưng chúng có thể được tích hợp với nhau để quản lý nước mưa đô thị toàn diện. Do đó, ba hệ thống này bổ sung cho nhau và là thành phần quan trọng của việc xây dựng và phát triển mô hình thành phố xốp SPC. 
Theo Cục Quản lý Tài nguyên nước
 
Ý kiến của bạn
Bình luận
Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hệ thống cấp nước tại Việt Nam: Cơ hội và thách thức

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hệ thống cấp nước tại Việt Nam: Cơ hội và thách thức

Bài viết giới thiệu tổng quan về các kỹ thuật AI phổ biến đã được thực hiện trong các tác vụ khác nhau và tiềm năng ứng dụng trong quản lý nguồn nước cấp tại Việt Nam, cũng như thảo luận về những thách thức và giải pháp để triển khai công nghệ này một cách hiệu quả.

Bổ cập nước cho Hồ Tây từ nguồn Nhà máy Xử lý nước thải Hồ Tây qua bãi lọc ngập nước

Bổ cập nước cho Hồ Tây từ nguồn Nhà máy Xử lý nước thải Hồ Tây qua bãi lọc ngập nước

Qua nhiều năm, chất lượng nước Hồ Tây có dấu hiệu suy giảm, một số chỉ số môi trường vượt giới hạn cho phép, đặc biệt trong mùa khô. Do đó, nhu cầu bổ cập nước cho Hồ Tây vào mùa khô nhằm cải thiện chất lượng nước là cần thiết và cấp bách.

Ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước Trường Đại học Xây dựng Hà Nội: Đồ án tốt nghiệp gắn với thực tiễn

Ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước Trường Đại học Xây dựng Hà Nội: Đồ án tốt nghiệp gắn với thực tiễn

Trong hai ngày 23 và 24/11/2025, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội (ĐHXDHN) phối hợp với Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Bình Dương và Công ty CP - Tổng công ty Nước - Môi trường Bình Dương (BIWASE) đã tổ chức thành công Lễ bảo vệ đồ án tốt nghiệp cho 39 sinh viên ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước.

Văn hóa nước 26/11/2025
Đại học Trà Vinh đưa nước sạch đến từng mái nhà miền mặn

Đại học Trà Vinh đưa nước sạch đến từng mái nhà miền mặn

Năm 2025, câu chuyện nước sạch ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) tiếp tục đặt ra thách thức lớn khi xâm nhập mặn, hạn hán và suy giảm nguồn nước ngầm diễn ra sâu và kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của hàng chục nghìn hộ dân.

Nghiên cứu sự ảnh hưởng của thủy triều đến chất lượng nước sông Sài Gòn bằng phương pháp phân tích thống kê

Nghiên cứu sự ảnh hưởng của thủy triều đến chất lượng nước sông Sài Gòn bằng phương pháp phân tích thống kê

Nghiên cứu này khảo sát ảnh hưởng của dao động thủy triều trong chế độ bán nhật triều đến các thông số chất lượng nước trên sông Sài Gòn bằng cách sử dụng dữ liệu lấy mẫu 24 giờ.

Phục hồi dòng chảy môi trường cho các sông nội đô thành phố Hà Nội

Phục hồi dòng chảy môi trường cho các sông nội đô thành phố Hà Nội

Các sông nội đô là sông Tô Lịch, sông Kim Ngưu, sông Lừ và sông Sét gắn liền với lịch sử phát triển trên 1000 năm của Hà Nội, có ý nghĩa lớn về văn hóa, lịch sử và tâm linh của Thủ đô. Tuy nhiên sự phát triển đô thị đã làm cho nước bị ô nhiễm nặng, khả năng tiêu thoát nước mưa của các sông giảm sút,...

Những Người thầy ngành Nước: Sứ mệnh thầm lặng vì cộng đồng và môi trường

Những Người thầy ngành Nước: Sứ mệnh thầm lặng vì cộng đồng và môi trường

Trước thách thức từ biến đổi khí hậu, đô thị hóa và ô nhiễm môi trường, kỹ sư Cấp Thoát nước đóng vai trò then chốt trong bảo vệ nguồn nước. Phía sau họ là những giảng viên âm thầm truyền đạt tri thức, khơi dậy tinh thần trách nhiệm và nuôi dưỡng đam mê nghề nghiệp cho thế hệ kế tiếp.

Văn hóa nước 19/11/2025
KTS Trần Ngọc Chính: “Đã đến lúc đô thị Việt Nam bước lên bản đồ thế giới bằng trí tuệ và công nghệ của mình"

KTS Trần Ngọc Chính: “Đã đến lúc đô thị Việt Nam bước lên bản đồ thế giới bằng trí tuệ và công nghệ của mình"

Theo KTS. Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, sự góp mặt của đại đô thị biển Vinhomes Green Paradise Cần Giờ trong cuộc bình chọn toàn cầu “7 Kỳ quan đô thị tương lai” thể hiện sự trưởng thành của tư duy quy hoạch quốc gia và tầm vóc quốc tế của doanh nghiệp Việt.

Sinh viên ngành Kỹ thuật Cấp Thoát nước Trường ĐH Xây Dựng Hà Nội trải nghiệm thực tế ngay từ năm thứ nhất

Sinh viên ngành Kỹ thuật Cấp Thoát nước Trường ĐH Xây Dựng Hà Nội trải nghiệm thực tế ngay từ năm thứ nhất

Đầu tháng 11/2025, các thầy cô Nhóm chuyên môn Cấp thoát nước, Khoa Kỹ thuật Môi trường, Trường ĐH Xây dựng Hà Nội đã tổ chức chuyến tham quan, học tập thực tế cho hơn 150 sinh viên ngành Kỹ thuật Cấp thoát nước (Khóa 66-70) tại Nhà máy Dệt nhuộm Pacific Crystal Hải Dương và Công ty CP Kinh doanh Nước sạch Hải Dương.

Top