VWSA đồng hành để phát triển bền vững ngành Nước

Chặng đường 35 năm

Phóng viên Tạp chí Cấp Thoát nước Việt Nam (PV): Hướng tới dịp kỷ niệm 35 năm thành lập (7/6/1988 - 7/6/2023), đóng góp lớn nhất của Hội Cấp thoát nước Việt Nam (VWSA) cho ngành Nước quốc gia là gì?

Chủ tịch Hội Cấp thoát nước Việt Nam Nguyễn Ngọc Điệp (CT): Trong suốt chặng đường 35 năm đồng hành cùng ngành Nước Việt Nam, VWSA luôn cố gắng xây dựng vị thế là một tổ chức trung gian, kết nối giữa doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước. Đến nay, chúng tôi đã tập hợp và đoàn kết được gần 400 Hội viên là các công ty, doanh nghiệp hoạt động trong mọi mặt, mọi lĩnh vực của ngành Nước để cùng cất một tiếng nói chung, phản ánh quan điểm chung về những vấn đề quan trọng nhất của ngành.

Nhờ sự liên kết chặt chẽ giữa Hội và các cơ quan quản lý, cơ chế chính sách và quy hoạch ngành Nước của Việt Nam đang dần được sửa đổi, cải thiện với tiêu chí hài hòa lợi ích giữa việc đảm bảo nhu cầu, đời sống dân sinh với việc phát triển kinh tế. Từ khi Hội được thành lập năm 1988 đến nay, tổng công suất cấp nước đô thị tại Việt Nam đã tăng từ chỉ 1,6 triệu m3 lên 11,2 triệu m3 mỗi ngày đêm. Tỷ lệ thất thoát, thất thu nước đến nay đã giảm xuống chỉ còn 17,5% từ 35% năm 1998.

Ngành Nước Việt Nam đang tiến bộ và phát triển từng ngày hướng tới một tương lai bền vững và VWSA sẽ tiếp tục tham gia mạnh mẽ hơn nữa để đảm bảo mỗi người dân đều được tiếp cận với nước sạch và dịch vụ vệ sinh cơ bản.

Kế hoạch tương lai

PV: Hiện nay, lĩnh vực cấp nước và xử lý nước thải tại Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức chính nào? Những thách thức này có tác động như thế nào? VWSA đang làm gì để tham gia giải quyết những thách thức trên?

CT: Hiện nay, thách thức lớn nhất là việc chưa có một văn bản luật toàn diện về lĩnh vực cấp, thoát nước. Ngành Nước Việt Nam đang được quản lý bởi 2 văn bản có tuổi đời trên 15 năm. Đó là Nghị định số 117/2007/NĐ-CP về sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch và Nghị định số 80/2014/NĐ-CP về thoát nước và xử lý nước thải.

Khi nền kinh tế đất nước đang có những bước phát triển vượt bậc, những điều kiện và cơ chế mà hai văn bản này quy định đã không còn phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội hiện nay. Vì lý do đó, nhiều doanh nghiệp cấp, thoát nước đang gặp phải nhiều thách thức, trở ngại về pháp lý trong việc đầu tư, mở rộng quy mô kinh doanh, sản xuất nhằm đáp ứng nhu cầu của nhân dân.

Nhận thức rõ tính cấp thiết hơn bao giờ hết của Luật Cấp, Thoát nước, VWSA đã coi việc xây dựng luật là mục tiêu quan trọng hàng đầu cho nhiệm kỳ này. Hội đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng và các đơn vị có liên quan nhằm thúc đẩy việc xây dựng dự luật quan trọng này. Hàng loạt sự kiện, hội thảo đã được Hội tổ chức trong hai năm qua nhằm nâng cao nhận thức về vấn đề trên, đồng thời tiếp nhận ý kiến góp ý từ các chuyên gia, cá nhân, tổ chức có liên quan, tạo điều kiện cho dự án xây dựng luật.

Nỗ lực của Hội thời gian qua đã mang lại một số kết quả. Năm 2022, Chính phủ bật đèn xanh cho dự án xây dựng Luật Cấp, Thoát nước do Bộ Xây dựng chủ trì. Quy trình soạn thảo được triển khai từng bước từ năm 2023 và các chuyên gia chính sách của Hội cũng tham gia ban soạn thảo. Việc xây dựng một văn bản quy phạm pháp luật quan trọng như vậy chắc chắn không thể xong trong một sớm một chiều, nhưng chúng tôi tin tưởng rằng ngành Nước Việt Nam đang đi đúng hướng.

Thời gian tới, Hội đặt mục tiêu tiếp tục triển khai hoạt động mạnh mẽ hơn nữa nhằm hiện thực hóa chỉ tiêu đã được Nghị quyết Đại hội Đảng XIII đề ra: “Đến năm 2025, tỷ lệ sử dụng nước sạch, nước hợp vệ sinh của dân cư thành thị là 95 - 100%, nông thôn là 93 - 95%; tỷ lệ thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt đô thị bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn đạt 90%; tỷ lệ khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường là 92%”.

PV: Khi thế giới đang đối mặt với tình trạng biến đổi khí hậu, ngành Nước Việt Nam nói chung và Hội Cấp thoát nước Việt Nam nói riêng đang thúc đẩy những biện pháp nào để đảm bảo cấp nước an toàn?

CT: Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do tình trạng biến đổi khí hậu, và ngành Nước cũng chịu cả những tác động trực tiếp và gián tiếp. Nguồn nước ngầm đang suy giảm nghiêm trọng do thiếu nguồn bổ cập, trong khi nguồn nước mặt không ổn định và là nguyên nhân gây nhiều hiện tượng thời tiết khắc nghiệt. Thêm vào đó, những đợt nắng nóng diện rộng cũng khiến nhu cầu sử dụng nước của người dân tăng cao, gây thêm áp lực lên hạ tầng cấp nước.

Để đương đầu với tình trạng này, điều đầu tiên cần làm là xây dựng một môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp ngành Nước thông qua một cơ chế chính sách toàn diện. Trong đó, việc xây dựng Luật Cấp, Thoát nước là bước đi đúng đắn.

Trong sản xuất, kinh doanh, các doanh nghiệp đang áp dụng nhiều giải pháp mới như sử dụng đồng hồ nước, hệ thống quản lý thông minh đồng thời hạn chế sử dụng nguồn nước ngầm. VWSA luôn nỗ lực kết nối các doanh nghiệp Việt Nam với các đối tác quốc tế để thúc đẩy trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm nhằm tìm ra những giải pháp phù hợp.

PV: Trong lĩnh vực thoát nước, Việt Nam hiện nay đang có những thách thức gì? Hội Cấp thoát nước Việt Nam đang triển khai các hoạt động gì để hỗ trợ giải quyết những thách thức này?

CT: Hiện nay, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thoát nước và xử lý nước thải tại Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều khó khăn. Tỷ lệ xử lý nước thải sinh hoạt đô thị trên toàn quốc hiện nay mới chỉ đạt 15% - một con số hết sức báo động. Phí xử lý nước thải hiện nay cũng vẫn còn quá thấp, chỉ bằng 10% phí nước sạch sinh hoạt, không đủ để thu hút đầu tư cho lĩnh vực này.

Vì thế, trong giai đoạn này, VWSA đang thúc đẩy một chương trình hành động nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng và cả doanh nghiệp về tình trạng này. Việc xây dựng, cải thiện và vận hành cơ sở hạ tầng thoát nước và xử lý nước thải đang cần được bổ sung nhiều nguồn đầu tư. 

Tuy nhiên, mục tiêu trước mắt vẫn là một cơ chế chính sách toàn diện để đặt nền tảng và tạo điều kiện cho việc đầu tư trên. Với những tiến triển trong việc xây dựng Luật Cấp, Thoát nước hiện nay, chúng tôi tin rằng toàn ngành Nước đang cùng đoàn kết nhìn về một hướng nhằm xây dựng một tương lai bền vững.

Hợp tác toàn cầu

PV: Trong những năm qua, Hội Cấp thoát nước Việt Nam đã thiết lập quan hệ với nhiều đối tác quốc tế như Hội Nước Quốc tế (IWA), Hội Nước Australia (AWA), Diễn đàn Nước Phần Lan (FWF)... Hội đã đạt được những thành tựu gì? Sắp tới, Hội mong muốn thúc đẩy hợp tác với những quốc gia nào?

CT: Hợp tác quốc tế luôn là một trong những trụ cột trong hoạt động của VWSA, góp phần không nhỏ vào sự phát triển của ngành Nước. Đặc biệt, những dự án do Hội phối hợp với các đối tác như AWA, FWF, hay Tổ chức hợp tác ngành Nước Đức (GWP) đã giúp nâng cao năng lực của hàng chục doanh nghiệp, góp phần cải thiện chất lượng nước cấp tới hàng triệu khách hàng.

Năm 2022, VWSA đã tăng cường kết nối với nhiều tổ chức, hiệp hội ngành Nước trên khắp thế giới, thiết lập quan hệ đối tác với nhiều bên như Hội Nước Hungary (HWA), Hội Nước Anh (BW) hay Hội đồng thành phố Leipzig, Đức. Trong thời gian tới, chúng tôi đặt mục tiêu triển khai các hoạt động mang tính thực chất và hiệu quả với những đối tác này, đồng thời mở rộng hơn nữa quan hệ với tất cả các tổ chức, hiệp hội ở mọi quốc gia trên thế giới.

Vietnam Water Week 2023

PV: Sự kiện Hội nghị và Triển lãm ngành Nước Vietnam Water Week 2023 sẽ được Hội Cấp thoát nước Việt Nam tổ chức vào cuối tháng 9 tới tại Bình Dương. Hội mong muốn truyền tải thông điệp gì, hỗ trợ các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp ngành Nước Việt Nam như thế nào thông qua sự kiện này?

CT: Được tổ chức lần đầu hồi cuối tháng 11 năm 2022 tại Hà Nội, sự kiện Tuần lễ ngành Nước Việt Nam - Vietnam Water Week 2022 đã được các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp trong nước và quốc tế ủng hộ và đánh giá cao. Tiếp nối thành công đó, năm 2023, Hội Cấp thoát nước Việt Nam tiếp tục tổ chức sự kiện Vietnam Water Week 2023 với chủ đề “Nước vì chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững”. Sự kiện sẽ diễn ra từ ngày 28 đến 30 tháng 9 năm 2023 tại Trung tâm Triển lãm WTC Expo, thành phố mới Bình Dương, tỉnh Bình Dương.

Với Vietnam Water Week được tổ chức thường niên, Hội mong muốn xây dựng một sân chơi, một điểm hội tụ tất cả các doanh nghiệp cấp, thoát nước, các nhà lãnh đạo chủ chốt, những tổ chức, doanh nghiệp, các nhà đầu tư lớn, các chuyên gia, nhà khoa học uy tín, những người đưa ra những quyết định chủ chốt giúp định hình con đường phát triển tương lai của ngành Nước Việt Nam. Tất cả sẽ cùng góp mặt để chia sẻ, trao đổi về các vấn đề chính sách, công nghệ, sản phẩm, dịch vụ trong lĩnh vực cấp, thoát nước, nhằm thúc đẩy sử dụng tài nguyên nước tiết kiệm, hiệu quả và có trách nhiệm vì một ngành Nước an toàn và bền vững cho hôm nay và các thế hệ mai sau.

Với sự bảo trợ của các Bộ, ban ngành, các cơ quan quản lý nhà nước, sự hưởng ứng và tham gia tích cực của các Hội viên, các doanh nghiệp, đơn vị ngành Nước, tôi tin tưởng rằng Vietnam Water Week 2023 sẽ tiếp tục thành công rực rỡ, xứng danh là sự kiện lớn nhất, quy mô nhất của ngành Nước Việt Nam!

PV: Xin chân thành cảm ơn ông.