Nhà máy nước Thủ Đức: Hành trình 50 nằm cùng dòng chảy lịch sử

Nhà máy nước Thủ Đức được ví như một "chiến sĩ" đồng hành cùng sự phát triển của TP.HCM, đảm bảo an ninh nước sạch, đời sống cho người dân trong suốt hành trình 59 năm hình thành và phát triển. 

Chương mới mở ra sau ngày đất nước thống nhất

Ông Trần Văn Nhiếp, nguyên Quản đốc vận hành Nhà máy nước Thủ Đức dù đã 87 tuổi nhưng vẫn nhớ như in không khí của ngày 30/4/1975. 

Tin chiến thắng len lỏi khắp nơi, tập thể lãnh đạo và công nhân Sở Sản xuất nước sông Đồng Nai vỡ òa hòa trong niềm vui lớn của toàn dân tộc. Trong không khí hồ hởi đó, mỗi cán bộ công nhân viên nghiêm túc duy trì vận hành nhà máy để các hoạt động cấp nước không gián đoạn, đảm bảo cấp nước cho người dân thành phố.

Sau ngày giải phóng, Sở Sản xuất nước phải đối mặt với muôn vàn khó khăn từ trang thiết bị đến nguyên vật liệu do nền kinh tế nước ta còn bị cấm vận nhiều mặt. Thời điểm đó vật tư trong kho dần cạn kiệt nhưng nhiều chi tiết máy móc lại có dấu hiệu hư hỏng, cần được thay thế để đảm bảo quy trình xử lý nước hoạt động trơn tru. Với tinh thần trách nhiệm cao nhất, tập thể cán bộ, công nhân viên đã nảy ra nhiều sáng kiến ứng phó tình trạng này.

Ông Nhiếp hồi tưởng, khi TP.HCM thiếu nguồn cung chloroform (Clo) sử dụng trong khử trùng nước, ông đã ra tận Việt Trì, Phú Thọ để tìm kiếm nguồn hàng, nhưng có lúc chờ cả tháng trời lượng hàng mới được gom đủ vận chuyển về nhà máy.  Do đó, ông đã nghiên cứu, tìm tòi chế ra chiếc máy điện giải Clo từ muối Natri Clorua (NaCl), sử dụng ở bể lọc tiêu diệt ký sinh trùng vi khuẩn và vi rút gây bệnh trong nước. Nhờ vậy, công tác cấp nước phần nào được đảm bảo an toàn. 

Còn với ông Nguyễn Văn Hòa, nguyên Quản đốc phân xưởng bảo trì, sửa chữa nhà máy cũng không thể quên những ngày tháng đó. Vượt lên sự thiếu thốn bấy giờ, nhiều vật liệu đặc biệt như lốp cao su bọc bánh xe tăng, nhôm từ xác máy bay… đã được các cán bộ công nhân viên tận dụng, cải tiến nhằm tạo ra trang thiết bị cần thiết đảm bảo hoạt động của nhà máy.

Trong đó, ông Hòa nhớ nhất nửa tháng tìm lại những vật liệu đã bị oxy hóa trong kho rồi cùng những người đồng nghiệp trong nhà máy cần mẫn tiện và mài thủ công để thay thế bạc đạn đỡ đã bị mòn của máy bơm nhà máy.

Nhờ sự nỗ lực không ngừng của tập thể cán bộ, công nhân tại nhà máy, công suất nước ban đầu vốn chỉ 450.000 m³/ngày (năm 1966) đã tăng lên khoảng 560.000 m³/ngày trong giai đoạn 1975 - 1982. Đến nay, công suất đã chạm mức 750.000 m³/ngày.

Nước sạch vượt tiêu chuẩn Bộ Y tế

Đến nay, để đảm bảo cấp nước sạch cho gần 10 triệu dân TP.HCM, nguồn nước thô lấy từ sông Đồng Nai đi vào nhà máy đã phải trải qua nhiều quy trình khắt khe, đạt quy chuẩn của Bộ Y tế mới có thể đến tay người dân.

Theo đó, nước sông Đồng Nai trước tiên được thu vào hầm thu nước. Từ đó chảy vào ống dẫn nước vào hầm bơm để về Nhà máy nước Thủ Đức. Sau đó tiếp tục được dẫn qua các bể lắng, rồi bể lọc xử lý khử trùng.

Tại đây, các công nhân nhà máy tiến hành kiểm tra mẫu nước. Nếu đạt chuẩn, nước sẽ được đưa vào hệ thống bơm đẩy ra mạng lưới các công ty cấp nước và phân phối đến các hộ dân.

Nếu có dấu hiệu bất thường, lập tức nước sẽ được tạm ngưng lấy và cung cấp đến người dân. Ngoài ra nước được xử lý trong nhà máy còn được giám sát trực tuyến qua hệ thống CNTT hiện đại làm nhiệm vụ cảnh báo bất thường trong chất lượng nước và báo động ngừng cấp nước ra ngoài.

Đáng chú ý về chất lượng nước sạch, theo Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn TNHH MTV (SAWACO), Công ty luôn yêu cầu chất lượng nước phải cao hơn quy chuẩn do Bộ Y tế quy định. Chẳng hạn độ đục phải thấp hơn yêu cầu 4 lần, hàm lượng mangan và sắt cũng thấp hơn yêu cầu 10 lần.

Chính nhờ sự tận tâm, nghiêm túc và hết mình trong công việc, hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, những dòng chảy lịch sử vẫn tiếp nối sứ mệnh quan trọng của mình, sản xuất nước sạch phục vụ người dân; góp phần vào sự phát triển của TP.HCM nói riêng và đất nước nói chung.