UNICEF: Hạn hán nặng hơn đấy nạn tảo hôn tăng ở Ethiopia

Việc thiếu nước trong ba mùa mưa liên tiếp đã khiến cho hàng triệu người vùng Sừng châu Phi, bao gồm các nước Ethiopia, Somalia, Kenya và Djibouti, đối mặt với nạn đói và buộc phải di cư hàng loạt.

Hạn hán đang đe dọa đưa Ethiopia, một trong những nước có tỷ lệ tảo hôn cao nhất thế giới, trở lại vạch xuất phát trong nỗ lực hạ thấp tỷ lệ tảo hôn.

Bà Catherine Russell, Giám đốc điều hành của UNICEF cảnh báo, nhiều bé gái Ethiopia sẽ buộc phải kết hôn khi còn nhỏ, do nhiều cha mẹ tìm kiếm nguồn thu từ của hồi môn của gia đình thông gia và hy vọng con gái được ở trong những gia đình giàu có hơn, tờ The Guardian đưa tin hồi đầu tháng 6/2022.

UNICEF dẫn số liệu địa phương cho thấy tại một số khu vực vùng Oromia, nơi đông dân nhất Ethiopia, nạn tảo hôn đã tăng mạnh.

Lối thoát duy nhất

Tại khu vực Đông Hararghe, nơi sinh sống của 2,7 triệu người, nạn tảo hôn đã tăng 51%, từ 70 trường hợp được ghi nhận trong vòng 6 tháng năm 2020-2021 lên 106 trường hợp cùng kỳ năm sau.

Đây chỉ là một trong sáu khu vực hạn hán ở Oromia chứng kiến nạn tảo hôn gia tăng đột biến, cơ quan hoạt động vì trẻ em của Liên Hợp Quốc cho hay.

Trên toàn khu vực, số trường hợp tảo hôn đã tăng gần như bốn lần. Theo dữ liệu UNICEF nhận được từ giới chức địa phương tuần cuối tháng 4/2022, từ tháng 2 đến tháng 8 năm ngoái, nơi đây ghi nhận 672 trường hợp tảo hôn, trong khi đó, từ tháng 9/2021 đến tháng 3/2022, con số này đã tăng vọt lên 2.282, tờ The Guardian đưa tin.

Bà Russell nhận định, tình trạng tảo hôn tại đây đang tăng lên khá nghiêm trọng khi các em gái không được đi học, đồng thời nhấn mạnh, hơn 600.000 trẻ em đã bỏ học do hạn hán.

Bà cũng nói thêm, khi trẻ em gái không được đi học và buộc phải rời khỏi nhà, nguy cơ tảo hôn và bạo lực về giới thường tăng lên.

"Cha mẹ đành gả con gái đi trong sự tuyệt vọng vì nhiều lý do: Họ e ngại bạo lực sẽ xảy ra; họ lo sợ cho sự an toàn của các bé gái; họ cần tiền; họ không còn đủ khả năng để nuôi con," bà Russell giải thích.

Bà Russell cho rằng, điều này có tác động tiêu cực về lâu dài đối với các cô gái. 

"Tảo hôn chấm dứt mọi cơ hội của các em. Các em thường sẽ có con sớm và liền nhau vì chưa đủ khả năng đàm phán kế hoạch hóa gia đình với chồng. Các vấn đề cứ thế chồng chất," bà nói.

Ở Ethiopia, trách nhiệm lấy nước thuộc về con gái. Việc học của các em bị gián đoạn, nhiều em bỏ học vì phải đi bộ một quãng đường dài để tìm và đổ đầy các bình chứa.

Theo số liệu nhân khẩu học năm 2016 của UNICEF, 40% trẻ em gái ở quốc gia Đông Phi này kết hôn trước 18 tuổi và 14% kết hôn trước sinh nhật 15 tuổi.

Dai dẳng và liên tục

Rất nhiều khả năng tình trạng thiếu mưa trong khu vực sẽ diễn ra lần thứ tư liên tiếp, điều mà ông Martin Griffiths, người đứng đầu tổ chức viện trợ Liên Hợp Quốc UNAIDS, nhận định sẽ trở thành “một trong những tình trạng khẩn cấp tồi tệ nhất từ trước đến nay do khí hậu gây ra”.

Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu của Liên Hợp Quốc cho biết, khi nhiệt độ tiếp tục tăng lên, các đợt nắng nóng, hạn hán và trận mưa cực lớn sẽ trở nên thường xuyên hơn trong những thập kỷ tới.

Từ tháng 4 năm nay, người nông dân ở vùng Sừng châu Phi đã chuẩn bị đón đợt hạn hán khắc nghiệt nhất trong vòng 40 năm khi các nhà chức trách cảnh báo về nhiệt độ tăng cao và lượng mưa thấp hơn bình thường, tờ The Independent đưa tin.

Evans Mukolwe, cựu giám đốc khoa học của Liên Hợp Quốc, nói với The Independent: “Bất cứ khi nào lốc xoáy dữ dội xảy ra ở Tây Nam Ấn Độ Dương, người ta lại chuẩn bị cho một mùa hạn hán kéo dài ở phía đông và vùng Sừng. 

Lý do là vì các cơn lốc xoáy hút hết hơi ẩm cần thiết để tạo mưa ở khu vực. Hình thái khí hậu này đã diễn ra trong nhiều thập kỷ.”

Các tổ chức viện trợ lo ngại về hậu quả mà khu vực sẽ phải đối mặt khi những tác động của biến đổi khí hậu sẽ ngày càng trầm trọng hơn trong vài thập kỷ tới.

Ông Sean Granville-Ross, Giám đốc Cơ quan viện trợ Mercy Corps Khu vực châu Phi cho biết: “Đây không phải là đợt hạn hán đầu tiên của vùng Sừng, cũng không phải là đợt cuối cùng. Những nạn nhân của biến đổi khí hậu không thể vừa đợi cho cuộc khủng hoảng này qua đi đã lại đón cuộc khủng hoảng tiếp theo. "

Hạn hán đang khiến cho tỷ lệ suy dinh dưỡng cấp tính nghiêm trọng tăng nhanh ở các khu vực bị ảnh hưởng. Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi nhập viện vào tháng 2 năm nay cao hơn 15% so với cùng kỳ năm ngoái, theo tờ The Guardian.

Bà Russell đã đến thăm các điểm nơi UNICEF điều trị cho trẻ suy dinh dưỡng và nhận thấy, nhiều người cũng đang buộc phải uống nước ô nhiễm, dẫn đến nguy cơ mắc nhiều bệnh, trong đó có bệnh tả.

"Hiện chưa có ca bệnh tả nào nhưng người dân ở đây đều rất lo lắng", bà Russell nói.

Do tỷ lệ tiêm chủng thấp, bệnh sởi đã quay trở lại, với hơn 1.000 trường hợp ở vùng Somali của Ethiopia, trong đó đã xác nhận 16 trường hợp tử vong.

Hỗ trợ không đủ

Bà Russell lo ngại rằng, các quỹ nhân đạo lớn đang tập trung vào xung đột ở Ukraina mà "bỏ quên" những khủng hoảng khác trên thế giới.

Cho đến nay, UNICEF mới nhận được khoảng 20% mục tiêu đề ra khi kêu gọi cứu trợ khẩn cấp 250 triệu đô la Mỹ cho vùng Sừng châu Phi đang gặp hạn hán, bà Russell nói trên tờ The Guardian.

Bà nói thêm rằng khoản cam kết 17 triệu bảng Anh (khoảng 20,4 triệu đô la Mỹ) của chính phủ Anh công bố hồi tháng 1/2022 cho khu vực này, tuy rất đáng quý nhưng vẫn còn "quá ít ỏi".

Cuối tháng 4 vừa rồi, ông Griffiths đã cảnh báo về nguy cơ hai triệu trẻ em sẽ chết đói. Trong khi đó, tổ chức này chỉ có thể đóng góp một phần nhỏ trong số 1,4 tỷ USD cần thiết để ứng phó với hạn hán.

Phát biểu trong một hội nghị kín của các tổ chức tài trợ được tổ chức tại Geneva, ông Griffiths nói: “Có một sự thật phũ phàng mà chúng ta phải thừa nhận hiện nay là con người đang một lần nữa phải chạy đua với thời gian để ngăn chặn thiệt hại quy mô lớn về người trong năm 2022, và chúng ta không có nguồn lực để làm điều này.”

“Chúng ta phải hành động quyết liệt ngay bây giờ. Cuộc sống của nhiều người đang ngàn cân treo sợi tóc," ông Griffiths nhấn mạnh.