Liên hệ quảng cáo: +84 (0) 377 089 696 (Ms. Chung Anh)
Email: quangcao@tapchinuoc.vn

Nhiều nguy cơ đe dọa tài nguyên nước ở Việt Nam

Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức liên quan các nguồn nước mặt, nước ngầm và hầu hết các lưu vực sông đều đứng trước nguy cơ suy thoái, cạn kiệt, ô nhiễm.

Quản lý, khai thác hiệu quả tài nguyên nước - Ảnh 1.

Hồ chứa nước Plei Thơ Ga (huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai) được khai thác hiệu quả, cung cấp nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt. (Ảnh NGUYỄN DIỆP/báo Nhân Dân)

Tác động của BĐKH, nước biển dâng, sự phát triển kinh tế xã hội, đô thị hóa và dân số tăng nhanh dẫn đến thiếu nước xảy ra thường xuyên, đe dọa an ninh nguồn nước.

Việt Nam có 2.372 con sông có chiều dài hơn 10 km. Tổng lượng dòng chảy năm của Việt Nam khoảng từ 830 đến 840 tỷ mét khối/năm, trong đó 63%, tức khoảng từ 520 đến 525 tỷ mét khối, chảy từ các nước láng giềng nằm ở thượng nguồn các lưu vực sông chảy vào nước ta.

Lượng nước sinh ra từ lãnh thổ Việt Nam chiếm 37% tổng lượng dòng chảy năm của đất nước, khoảng từ 310 đến 315 tỷ mét khối. Điều này có nghĩa, các hoạt động sử dụng, phát triển tài nguyên nước trên các sông xuyên quốc gia, sông quốc tế sẽ tác động trực tiếp đến nguồn nước của Việt Nam. Việc phụ thuộc nặng nề vào nguồn nước từ bên ngoài được xem là một thách thức lớn cần vượt qua để phát triển và quản lý tài nguyên nước của Việt Nam.

Với số dân hơn 96 triệu người, Việt Nam có tổng lượng nước bình quân đầu người theo năm đạt khoảng 9.500 m3/người, thấp hơn chuẩn 10.000 m3/người/năm của quốc gia có nguồn nước ở mức trung bình theo quan điểm của Hiệp hội Nước quốc tế. Nếu tính theo lượng nước nội sinh, Việt Nam mới đạt khoảng 4.000 m3/người/năm. Như vậy, có thể thấy nguồn nước của Việt Nam không dồi dào.

Là nước chịu ảnh hưởng nặng nhất của bất cứ thay đổi dòng chảy nào trên sông Mê Kông, Việt Nam còn đồng thời chịu tác động kép của tình trạng môi sinh toàn cầu. Tình trạng nóng lên của Trái đất và nước biển dâng khiến toàn bộ vùng hạ lưu sông Mê Kông ở Việt Nam sẽ có những biến động thay đổi tuyệt đối về môi sinh trong khoảng một thập niên tới.

Tình trạng chung là thiếu nước trên lưu vực sông, tình trạng xâm nhập mặn và hạn hán sẽ ngày càng gia tăng và đó là xu thế không thể đảo ngược. Trong khi đó, dù tổng lượng mưa trung bình của Việt Nam tương đối cao, nhưng phân bố không đồng đều theo không gian và thời gian. Do lượng mưa năm phân bố không đều theo mùa, dẫn đến có sự phân hóa giữa lượng dòng chảy mùa mưa và mùa khô…

Theo các chuyên gia lĩnh vực tài nguyên nước và môi trường, chất lượng nước mặt ở Việt Nam đã và đang suy thoái nghiêm trọng, nhất là chất lượng nước của các sông, ngòi, kênh rạch; ở các vùng đô thị và vùng công nghiệp bị suy thoái tới mức gần như biến chất và nguy hiểm đối với con người và thủy sinh.

Thí dụ: Chất lượng nước sông Hồng qua đoạn Phú Thọ, Vĩnh Phúc có các chỉ tiêu hóa sinh (COD, BOD5 và TSS) vượt mức quy chuẩn. Môi trường mặt nước sông Đáy, sông Nhuệ đang chịu tác động mạnh của nước thải sinh hoạt và các hoạt động công nghiệp, nông nghiệp, thủy sản gây ra…

Trong khi đó, công tác quản lý tài nguyên nước ở nước ta còn nhiều bất cập như: Chưa thật sự theo phương pháp quản lý tổng hợp và bền vững theo lưu vực sông, vẫn theo địa giới hành chính; chưa có quy hoạch phát triển tài nguyên nước toàn diện trên các hệ thống sông, lưu vực sông, mà thường là quy hoạch từng ngành riêng.

Trong khai thác, sử dụng tài nguyên nước chưa xem xét đến yêu cầu sử dụng nước của các ngành trong toàn lưu vực sông, mà chỉ chú ý đến từng ngành, địa phương riêng. Khi thiết kế, xây dựng và vận hành các hồ chứa, nhu cầu nước duy trì môi trường hạ lưu công trình chưa được xem xét đầy đủ, đã tạo nên "đoạn sông chết" ở phía hạ lưu đập.

Mặt khác, việc phân bổ, chia sẻ nguồn nước giữa các lưu vực sông và giữa các địa phương trong lưu vực cũng chưa được xem xét một cách hợp lý, thường chỉ chú trọng đến lợi ích của một nhóm ngành dùng nước (thường là phát điện) và cục bộ địa phương. Tình trạng khai thác, sử dụng nước, nhất là tài nguyên nước dưới đất quá mức, đã và đang gây nên hiện tượng cạn kiệt nguồn nước ngầm, sụt lún đất ngày càng gia tăng tại các địa phương…

Để bảo đảm an ninh nguồn nước, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho rằng: Cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường kiểm tra thực thi các chính sách, pháp luật trong quản lý và bảo vệ tài nguyên nước; thúc đẩy sử dụng nước một cách thông minh, tiết kiệm; tích cực khôi phục những dòng sông bị suy thoái, ô nhiễm; làm tăng trở lại nguồn nước ngầm bị suy giảm…

Các chuyên gia cũng đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản, quan trắc, giám sát, nhằm cung cấp số liệu khí tượng, thủy văn đầy đủ và chính xác để dự báo và cảnh báo về nguồn nước tốt hơn; Xây dựng và nâng cấp hệ thống quan trắc, giám sát tự động, trực tuyến, gồm cả quan trắc nền, quan trắc biến động và giám sát khai thác, sử dụng, vận hành các hồ chứa và hoạt động xả thải vào nguồn nước, tiến tới quản lý thông minh tài nguyên nước; Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của xã hội về an ninh nước, trách nhiệm bảo vệ và sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả; tăng cường hợp tác khu vực và quốc tế, nhất là tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của quốc tế để bảo vệ an ninh nước quốc gia; đồng thời học tập kinh nghiệm của các nước trong khu vực và trên thế giới trong quản lý và khai thác tài nguyên nước.

Tác giả:
Khánh Huy/báo Nhân Dân
Nguồn: nhandan.vn
Ý kiến của bạn
Bình luận
Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Thành phố Hồ Chí Minh chuẩn bị khởi công cống rạch Cầu Võng trong tháng 7

Thành phố Hồ Chí Minh chuẩn bị khởi công cống rạch Cầu Võng trong tháng 7

Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn TP.HCM vừa công bố kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu XL-7 thuộc dự án Nâng cấp, gia cố cấp bách hệ thống thủy lợi bờ hữu ven sông Sài Gòn.

SAWACO chủ động ứng phó mưa bão, đảm bảo cấp nước sạch cho người dân TP.HCM

SAWACO chủ động ứng phó mưa bão, đảm bảo cấp nước sạch cho người dân TP.HCM

Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn (SAWACO) đã xây dựng và triển khai nhiều phương án để vận hành liên tục, đảm bảo cung cấp nước sạch cho hơn 10 triệu người dân Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) trong mùa mưa bão.

Doanh nghiệp 25/06/2025
Thành phố chống chịu lũ lụt: Việt Nam góp tiếng nói tại Tuần lễ Nước Singapore 2025

Thành phố chống chịu lũ lụt: Việt Nam góp tiếng nói tại Tuần lễ Nước Singapore 2025

Với chủ đề “Thành phố chống chịu lũ lụt: Thích ứng với biến đổi khí hậu”, Tuần lễ Nước Singapore (SIWW) 2025 đã diễn ra từ ngày 23 đến 25/6/2025. Đại diện Hội Cấp Thoát nước Việt Nam, Phó Chủ tịch Hạ Thanh Hằng tham dự sự kiện.

Quốc tế 25/06/2025
Cần Thơ vận hành nhà máy nước 50.000 m³/ngày đêm sau 6 tháng tái khởi động

Cần Thơ vận hành nhà máy nước 50.000 m³/ngày đêm sau 6 tháng tái khởi động

Ngày 19/6/2025, Công ty CP Nước BIWASE Cần Thơ cho biết đã chính thức khánh thành và đưa vào vận hành Nhà máy nước Cần Thơ 3 với công suất 50.000 m³/ngày đêm. Dự án đánh dấu bước tiến trong việc nâng cao năng lực cấp nước đô thị, đáp ứng nhu cầu dân sinh và phát triển kinh tế xã hội của TP Cần Thơ và vùng phụ cận.

Doanh nghiệp 20/06/2025
Ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa SAWACO và QUATEST 3

Ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa SAWACO và QUATEST 3

Ngày 29/5/2025, Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn (SAWACO) đã tổ chức lễ ký kết hợp tác với Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 (QUATEST 3).

Doanh nghiệp 04/06/2025
“Không coi quy hoạch thoát nước là nội dung phụ trong quy hoạch đô thị”

“Không coi quy hoạch thoát nước là nội dung phụ trong quy hoạch đô thị”

Đó là lời khẳng định về tầm quan trọng của quy hoạch thoát nước trong quy hoạch đô thị của ThS. Trương Minh Ngọc - Phó Phòng Quản lý kỹ thuật, Viện Quy hoạch Đô thị & Nông thôn, Bộ Xây dựng.

Khánh thành công trình cấp nước sạch tại Làng Nủ: Nghĩa tình ngành Nước hướng về vùng lũ

Khánh thành công trình cấp nước sạch tại Làng Nủ: Nghĩa tình ngành Nước hướng về vùng lũ

Sáng ngày 24/5/2025, Hội Cấp Thoát nước Việt Nam (VWSA) phối hợp với Công ty CP Cấp nước tỉnh Lào Cai và chính quyền địa phương tổ chức lễ khánh thành và bàn giao hệ thống cấp nước sinh hoạt công suất 300m³/ngày đêm phục vụ khu tái định cư Làng Nủ (Lào Cai) sau thiên tai.

Long An đẩy mạnh xử lý nước thải đô thị, khắc phục điểm nóng ô nhiễm môi trường

Long An đẩy mạnh xử lý nước thải đô thị, khắc phục điểm nóng ô nhiễm môi trường

UBND tỉnh Long An vừa công bố kế hoạch đầu tư xây dựng 11 trạm xử lý nước thải (XLNT) sinh hoạt tập trung tại các đô thị trên địa bàn tỉnh, nhằm từng bước khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường kéo dài và thiếu hụt hạ tầng thu gom, xử lý nước thải.

Việt Nam - Australia: Xây dựng dự án nâng cao năng lực thích ứng Biến đổi khí hậu

Việt Nam - Australia: Xây dựng dự án nâng cao năng lực thích ứng Biến đổi khí hậu

Ngày 05/5/2025, lãnh đạo Hội Cấp Thoát nước Việt Nam (VWSA) đã có buổi làm việc với đoàn tư vấn dự án của Australia nhằm khảo sát, xây dựng dự án “Nâng cao năng lực thích ứng Biến đổi khí hậu và Cấp nước sinh hoạt nông thôn ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL)”

Quốc tế 08/05/2025
Top