Liên hệ quảng cáo: +84 (0) 377 089 696 (Ms. Chung Anh)
Email: quangcao@tapchinuoc.vn

Nước với bộ đội Trường Sơn

29/04/2023 09:58

Bộ đội Trường Sơn đã chiến thắng không chỉ bằng cách vượt qua con đường Bắc Nam gian khổ đầy bom đạn mà còn nhờ biết khắc phục những thiếu thốn với nước uống.

Nước với bộ đội Trường Sơn - Ảnh 1.

Dãy Hoàng Liên Sơn - Ảnh: Shutterstock

Trong các cuộc chiến tranh, chuẩn bị hậu cần đầy đủ, từ đồ ăn, đồ uống tới quân trang, luôn là điều kiện tiên quyết để giành chiến thắng. Vũ khí, đồ ăn có thể đem theo, nhưng nước chủ yếu phải dựa vào nguồn tại chỗ.

Với Quân đội Nhân dân Việt Nam, trong kháng chiến chống Pháp, cái “bình toong” (bidon) chưa thông dụng, người lính thường phải sáng tác đủ các dụng cụ để đem nước theo khi chiến đấu, như túi nilon, ống tre, bao da, gùi sơn kín… Sang thời chống Mỹ, trang bị của bộ đội đã có chiếc “bình toong” nhưng cũng chỉ chứa được một lít nước. Trong hành quân đường dài chắc chắn nó không đủ phục vụ nhu cầu uống của người lính, chưa nói tới những nhu cầu khác như tắm rửa, nấu nướng, giặt giũ.

Do đó, những người lính luôn được truyền lại các kinh nghiệm để tiết kiệm nước, không dùng nhanh hết nước trong bidon. Vì chỉ cần qua vài cuộc hành quân, vượt những sườn núi khô cằn, người lính sẽ hiểu giọt nước quý giá thế nào.

Nước với bộ đội Trường Sơn - Ảnh 2.

Trong hồi ký “Miền sóng vỗ”, Phó Đô đốc Hải quân Mai Xuân Vĩnh, khi còn là cán bộ bộ binh ở Tiểu đoàn 436, Trung đoàn 101, tách từ Đại đoàn 325 đi làm nhiệm vụ độc lập tại Lào, viết: “Hành quân trên chiến trường Lào và Campuchia hầu hết là đi đường trong rừng, chủ yếu là rừng thưa có nhiều cây dầu rái và ụ mối. Mùa khô nắng nóng cháy cỏ cây, có khi đi cả ngày không hề gặp một khe suối nào còn nước. Mùa mưa anh em phải vượt suối vượt khe, nước chảy xiết. Hành quân từ Vơn Xai đến Xiêm Pạng gặp hôm trời nóng như nung, từ sáng sớm đến chiều tối vẫn không tìm đâu ra một ít nước để nấu cơm. Bộ đội khát nước quá, nhiều người khi gần đến đích đã lả đi. Người tới trước gặp suối phải quay lại tiếp nước cho người đi sau”.

Trong cuốn hồi ức “Chiến sĩ trinh sát”, tác giả Từ Văn Chiến, nguyên Tiểu đội trưởng tiểu đội trinh sát, Đại đội trinh sát thuộc Sư đoàn 2, quân giải phóng miền Nam, đã kể lại về nỗi cực nhọc khi hành quân trên đường thiếu nước. Cảm giác của người lính sau những ngày khát khô cổ họng, bỗng gặp nước, thật không hạnh phúc nào bằng: “Tôi nghe như có tiếng nước róc rách, mừng rơn, sờ tay xuống đất đá cỏ cây lổn nhổn, ẩm ướt. Nhấc một hòn đá ra tạo thành cái vuông có nước đọng lại, tôi khum hai bàn tay vục uống mấy ngụm, tuy có ngang một chút nhưng mát cổ họng, mát tận ruột, nhẹ cả người, mệt mỏi gần như biến hết”.

Thượng tướng Đặng Vũ Hiệp trong hồi ký “Ký ức Tây Nguyên” cũng kể về những gian nan, vất vả của người lính chiến Trung đoàn 33, khi bước vào trận Pleime tháng 10/1965: “Tôi còn nhớ Chính trị viên phó Đại đội 1 nắm được bốn chiến sĩ khi về đến Sở chỉ huy Trung đoàn giơ hai tay nói: “Trận địa đã biến thành sa mạc rồi!”.

“Anh ta nào có biết, trong khi đó cán bộ, chiến sĩ Tiểu đội 9 Trung đội 3 thuộc Đại đội 1 vẫn kiên cường dựa chắc vào công sự hàm ếch trong những bụi cây mắc cỡ kín đáo chịu đói, chịu khát. Anh em phải dùng nước tiểu của nhau uống lấy sức chờ địch đến gần 20, 25 mét mới nổ súng diệt hàng chục tên”.

Nước với bộ đội Trường Sơn - Ảnh 3.

Đại úy Lê Ngọc Túc, nguyên cán bộ Viện Kỹ thuật, Cục Xăng dầu, Tổng Cục Hậu cần, người thường xuyên theo các tuyến đường ống xăng dầu dọc dãy Trường Sơn cũng cho biết, trên con đường nghìn dặm của bộ đội đường ống, nước là thứ quan trọng nhất. Vì ăn có thể thiếu, hết lương thực còn có thể tìm được củ, quả, thậm chí cây rừng để ăn chống đói. Nhưng nước luôn phải đủ, vì không được cung cấp đủ nước, bộ đội sẽ kiệt sức. 

Ông kể: “Mùa nắng, một tuần hay nửa tháng bộ đội mới được “tắm khô” một lần. Người này dùng áo chà xát lên lưng người kia cho đã ngứa và bong hết ghét. Một lúc sau, chỉ cần phơi lưng ra nơi gió mạnh là sạch bong!

Chúng tôi vừa kì khô cho nhau, miệng vừa ca:

Áo anh rách... té tua

Quần dăm nơi buộc túm

Khác loài người cả tháng

Đỉnh Trường Sơn huy hoàng…

Cứ thế, dù gian khổ, nhưng cuộc đời người lính chúng tôi nụ cười luôn được nở như hoa phong lan tươi thắm nở đầy trên các thân cây cổ thụ giữa đại ngàn Trường Sơn”.

Trong khi đó, bộ đội ở chiến trường Tây Nguyên nhiều lần chứng kiến các vị trí đóng quân của lính Mỹ, chiều chiều có máy bay trực thăng chở nước tới phục vụ, có khi máy bay còn “bay treo” xả nước để binh lính tắm táp. Hoặc khi thu được chiến lợi phẩm từ lính Mỹ, bộ đội nhận thấy họ có những gói thuốc dùng để lọc nước suối, nước đọng từ hố… cho sạch rồi mới sử dụng.

Ông Lê Ngọc Túc kể lại hành trình lấy nước của bộ đội Trường Sơn, ở những trạm đóng quân trên sườn núi không gần con suối nào. 

“Khi đóng quân ở những vị trí không có nước, để có nước uống, chúng tôi đều phải thay nhau từ trên đỉnh Trường Sơn cao hơn cả cây số, xuống Đá Bàn, thuộc địa phận tỉnh Quảng Nam, để đi tìm nước. Có đến ba, bốn chỏm núi vây quanh lấy một thung lũng ở giữa. Ở đó có cây, cỏ thấp, xanh non tươi tốt trong khi chỗ khác cây úa vàng, nhìn là biết chỉ ở đây mới có nước. Chúng tôi đào khoét từng hố sâu 30-50 cm, và phải đào 15-20 hố mới gặp một vài hố có nước. Ban đầu nước chỉ rỉ ra từng giọt, tí tách. Chúng tôi dùng đá đánh dấu, năm, bảy hôm sau quay lại, có hố vẫn khô reng, nhưng có ‘giếng’ nước trong vắt tràn ra xa. Mỗi tiểu đội đều chuẩn bị 2-3 giếng, cách xa nhau tới 5-7 km. Nhờ những giếng này mà chúng tôi đủ cho nhu cầu tắm giặt tại giếng, sau đó múc vào bidon, ống tre… tải về nơi đóng quân để nấu nướng”.

Ngoài ra, những cơn mưa rào giữa đại ngàn Trường Sơn cũng thường xuyên cung cấp cho bộ đội lượng nước để sinh hoạt. Mỗi khi trời mưa, bộ đội dùng áo mưa, tăng bạt căng ra để hứng nước. Tuy nhiên nếu ở dưới tán rừng, thì trên lá cây có thể còn dính nhiều chất độc hóa học do không quân Mỹ rải, vì vậy, bộ đội phải bỏ đi những đợt nước đầu, phải chờ mưa một lúc mới lấy nước để dùng. Nước sạch sẽ được trữ vào ống tre, hoặc đào hố lót nilon, có nắp đậy để dự trữ, dùng dần.

Nước với bộ đội Trường Sơn - Ảnh 4.

Còn nếu địa bàn đóng quân gần suối thì quá tiện. Nhưng vào mùa mưa, dưới suối có nhiều loại lá cây có thể có độc như lá cây gỗ lim... Muốn lấy nước ăn, bộ đội phải để một người uống thử một ít trước, sau khoảng 30-40 phút, nếu không bị đau bụng hay khó chịu, mới để cả đơn vị dùng. 

Dọc tuyến đường ống xăng dầu xuyên dải Trường Sơn, những trạm bơm ở vị trí thấp, dễ tiếp cận nguồn nước, chỉ huy thường bố trí chị em nữ, nhờ đó, tuy chị em trong chiến tranh cũng chịu nhiều cực khổ, nhưng phần nào đỡ hơn cảnh thiếu nước của anh em ở tuyến trên cao.

“Bộ đội hành quân, đóng quân, lập trạm xuyên rừng, trên núi cao trên ngàn mét. Vậy mà duy trì được tuyến đường Hồ Chí Minh, gồm cả đường hành quân, đường xe tải chở hàng, cả đường ống xăng dầu suốt bao năm tháng, nghĩ lại về chuyện khắc phục cái ăn cái uống cho bộ đội, thật sự chúng tôi nghĩ bộ đội ta quả là ngoan cường biết bao. Phải trải qua bao hy sinh, bao xương máu mới có ngày toàn thắng”, ông Túc bùi ngùi nhớ lại.

Tác giả:
Lê Tiên Long
Ý kiến của bạn
Bình luận
Xem thêm bình luận

Đọc thêm

Loại bỏ “hóa chất vĩnh viễn” khỏi nước bằng phương pháp điện phân mới

Loại bỏ “hóa chất vĩnh viễn” khỏi nước bằng phương pháp điện phân mới

Bằng cách sử dụng các chất xúc tác nano chế tạo bằng laser bám trên giấy than ưa nước, nhóm nghiên cứu Đại học Rochester đã tạo ra phương pháp tiết kiệm chi phí để khắc phục hiệu quả tình trạng ô nhiễm PFOS.

Bí quyết cân bằng giữa công việc và hạnh phúc gia đình

Bí quyết cân bằng giữa công việc và hạnh phúc gia đình

Ngành Cấp Thoát nước thường được cho là nặng về yếu tố kỹ thuật, khó phù hợp với phái nữ. Tuy nhiên, vẫn có không ít những người phụ nữ tài năng, nắm giữ vai trò quan trọng góp phần tạo nên những thành công không nhỏ của ngành.

Văn hóa nước 04/11/2024
SAWACO tổ chức cuộc thi tìm hiểu pháp luật

SAWACO tổ chức cuộc thi tìm hiểu pháp luật

Sáng 30/10, Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn (SAWACO) tổ chức cuộc thi tìm hiểu pháp luật hưởng ứng “Ngày Pháp luật nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam 9-11”.

Doanh nghiệp 31/10/2024
Nhiều kỳ vọng mới dành cho Vietnam Water Week 2024

Nhiều kỳ vọng mới dành cho Vietnam Water Week 2024

Tuần lễ ngành Nước Việt Nam - Vietnam Water Week 2024, sự kiện tâm điểm hàng năm và là ngày hội của những người công tác trong ngành Cấp Thoát nước tại Việt Nam. Sự kiện Vietnam Water Week năm nay hứa hẹn có nhiều điểm nổi bật cũng như những kỳ vọng mới.

Diễn đàn 25/10/2024
Nhà máy nước mặt Sông Đuống - gìn giữ mạch nguồn nước ngọt cho phía Đông Bắc thành phố Hà Nội

Nhà máy nước mặt Sông Đuống - gìn giữ mạch nguồn nước ngọt cho phía Đông Bắc thành phố Hà Nội

Trung tuần tháng 10/2024, lãnh đạo VWSA cùng đại diện Nhà máy nước mặt Sông Đuống đã có chuyến tham quan và khảo sát nhằm chuẩn bị cho công tác đón đoàn khách tham quan trong khuôn khổ Vietnam Water Week 2024.

Nghe nhìn 18/10/2024
Danh sách đề nghị xét công nhận chức danh Giáo sư và Phó Giáo sư ngành Xây dựng - Kiến trúc năm 2024

Danh sách đề nghị xét công nhận chức danh Giáo sư và Phó Giáo sư ngành Xây dựng - Kiến trúc năm 2024

Hội đồng Giáo sư Nhà nước vừa công bố Danh sách ứng viên được Hội đồng Giáo sư ngành, liên ngành đề nghị xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2024.

Vietnam Water Week 2024 hướng tới An toàn, An ninh, Hiệu quả và Hội nhập của ngành Nước

Vietnam Water Week 2024 hướng tới An toàn, An ninh, Hiệu quả và Hội nhập của ngành Nước

Lũ lụt, hạn hán ngày càng dữ dội là "tín hiệu báo động" về những gì sắp xảy ra khi biến đổi khí hậu khiến vấn đề cung cấp và sử dụng nước trên toàn cầu trở nên khó lường hơn. Do đó, "Phát triển ngành Nước Việt Nam - An toàn, An ninh, Hiệu quả và Hội nhập" sẽ là chủ đề chính của Vietnam Water Week 2024.

Thông tin báo chí công bố sự kiện Tuần lễ ngành Nước Việt Nam

Thông tin báo chí công bố sự kiện Tuần lễ ngành Nước Việt Nam

Ngày 08/10/2024, tại Hà Nội, Hội Cấp Thoát nước Việt Nam đã tổ chức buổi gặp mặt báo chí công bố sự kiện Tuần lễ ngành Nước Việt Nam 2024. Tạp chí Cấp Thoát nước Việt Nam xin giới thiệu thông tin báo chí về sự kiện này.

Hà Nội rực rỡ cờ hoa chuẩn bị Kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô

Hà Nội rực rỡ cờ hoa chuẩn bị Kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô

Những ngày này, mỗi nẻo đường của Hà Nội đều rộn ràng không khí chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô. Cờ hoa rực rỡ, lòng người phấn khởi nhắc nhở chúng ta về dấu son chói lọi trong lịch sử dân tộc.

Top