Nước và vệ sinh, cơ hội để tái xây dựng, bảo vệ thế giới sau COVID-19

Cuối tháng 6/2020, ông Gilbert F. Hougbo, Chủ tịch Ủy Ban Về Nước của Liên Hợp Quốc, Chủ tịch Quỹ Phát triển Nông nghiệp Quốc tế, đã phát biểu về các vấn đề đảm bảo nguồn nước và vệ sinh môi trường trong đại dịch COVID-19 hướng tới tái thiết thế giới sau đại dịch.

Ông Hougbo cho rằng, đại dịch đã khiến cả thế giới dừng lại và đe dọa đến cuộc sống của cả người giàu lẫn người nghèo, tuy nhiên khả năng tự bảo vệ bản thân của mỗi người lại khác nhau. Trong khi chúng ta chờ đợi sự phát triển của vắc-xin hoặc thuốc chữa trị hiệu quả, đảm bảo điều kiện vệ sinh môi trường an toàn chính là một phần của việc tự bảo vệ bản thân.

Nếu không thay đổi tư duy đầu tư và có những hành động thiết thực, chúng ta vẫn dễ bị tổn thương và ngày càng nguy hiểm hơn trước một loạt các mối đe dọa khác ngày càng tăng như: Nhu cầu nước toàn cầu đang tăng vọt, trong khi nhiều nguồn nước đang trở nên ô nhiễm hơn; Đang ngày càng thiếu nước cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, năng lượng; Biến đổi khí hậu đang khiến tài nguyên nước trở nên khan hiếm và khó lường, khó dự đoán hơn

trước có nguy cơ ảnh hưởng đến hàng triệu người.

Nhưng làm thế nào chúng ta có thể sử dụng khoản đầu tư đó để xây dựng một tương lai toàn diện và bền vững hơn. Thực thế, ở các nền kinh tế có quan tâm đầu tư vào nước uống, vệ sinh như tại các khu vực thành thị, mỗi 1 đô la Mỹ (USD) được đầu tư vào vệ sinh cơ bản sẽ tiết kiệm được 2,5 USD cho chi phí y tế và tăng năng suất. Đối với nước uống, lợi nhuận trung bình là 3.0 USD.

Lợi ích đầu tư này chỉ được tối đa hóa nếu các khoản đầu tư là một phần của kế hoạch dài hạn để đảm bảo quản lý bền vững tài nguyên nước. OECD tính toán khoảng 6,7 nghìn tỷ USD là cần thiết trong chi phí tài chính toàn cầu cho cơ sở hạ tầng nước. Nếu không có hệ thống nước và vệ sinh bảo đảm cũng như quản lý tổng hợp tài nguyên nước, chúng ta không thể đạt được tiến bộ về y tế, giáo dục, thực phẩm, năng lượng, biến đổi khí hậu và hòa bình.

Có thể nói, COVID-19 khiến cho chúng ta nhận thức sâu sắc về lỗ hổng chung cũng như số phận chung của toàn thế giới. Tuy nhiên, sự gián đoạn toàn cầu đặc biệt gây ra bởi đại dịch mang đến một cơ hội duy nhất và một hy vọng mới, để xây dựng lại tốt hơn. Với sự thay đổi về các ưu tiên, chúng ta có thể đưa thế giới đi đúng hướng để đưa ra các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) vào năm 2030, bao gồm cả SDG 6 - Nước và vệ sinh cho tất cả.

Đây là lý do tại sao hệ thống Liên Hợp Quốc đang thiết lập một khuôn khổ toàn cầu để đẩy nhanh tiến độ về thực hiện SDG 6. Sáng kiến này sẽ huy động hành động trên khắp các chính phủ, xã hội dân sự, khu vực tư nhân và hệ thống Liên Hợp Quốc. Cùng nhau, chúng ta sẽ liên kết tốt hơn các nỗ lực, tối ưu hóa tài chính và thúc đẩy thay đổi chuyển đổi về năng lực và quản trị.

Thông qua việc tăng tốc thực hiện, khuôn khổ sẽ mang lại kết quả nhanh chóng, góp phần thúc đẩy tiến trình trong Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững, bao gồm cả các mục tiêu giảm nghèo, an ninh lương thực, sức khỏe, bình đẳng giới, hòa bình, bền vững và khả năng phục hồi khí hậu của cộng đồng, hệ sinh thái và hệ thống sản xuất.

Triển khai ứng phó với tình huống khẩn cấp COVID-19 một cách đúng đắn và tập trung sẽ là nguồn lực để cứu sống trên toàn thế giới. Nhưng chúng ta cũng cần tăng gấp đôi nỗ lực để đạt được Chương trình nghị sự 2030 và SDGs. Do vậy, đẩy nhanh tiến độ thực hiện SDG 6 sẽ giúp chúng ta vạch ra một lộ trình để có thể ra khỏi thời điểm khó khăn ngày hôm nay và ngăn chặn sự tàn phá cuộc sống con người nhiều hơn khỏi các đại dịch tiềm tàng trong tương lai.

Hơn bao giờ hết, con người trái đất đang phải đối mặt với các vấn đề toàn cầu, điển hình và rõ dàng nhất chính là nguồn nước, biến đổi khí hậu, và mới đây nhất là dịch COVID-19, đòi hỏi chúng ta cần chung tay giải quyết. Chủ tịch Ủy Ban Về Nước của Liên Hợp Quốc nhận định, trong khi chờ đợi sự phát triển của vắc-xin hoặc thuốc chữa trị hiệu quả, hãy bắt đầu hành động từ những việc cần làm ngay và đơn giản hơn: bảo vệ nguồn nước, đầu tư cho lĩnh vực nước uống và điều kiện vệ sinh môi trường an toàn.

HÀ THẮM (t/h)